Na pociąg kolejki poruszający się po zakrzywionych odcinkach toru oraz jego pasażerów działają siły odśrodkowe generujące przeciążenia.
Najczęściej siły te działają pionowo w dół lub w górę (w układzie związanym z pociągiem). Zbyt długotrwałe i silne pionowe przeciążenie dodatnie (w dół) powoduje odpływanie krwi z mózgu i może prowadzić do chwilowej utraty przytomności poprzedzonej pociemnieniem i zwężeniem pola widzenia (blackout). Nadmierne i długotrwałe przeciążenie ujemne (w górę) powoduje napływ krwi do mózgu i również może prowadzić do utraty przytomności, poprzedzonej poczerwienieniem pola widzenia (redout). Stan przeciążeń ujemnych i nieważkości na kolejce górskiej występuje pod nazwą airtime.
Przeciążenia boczne pojawiają się gdy pociąg porusza się po łukach o zbyt małym lub dużym pochyleniu toru, a także podczas szybkich zmian pochylenia bocznego. Celem minimalizacji przeciążeń bocznych stosuje się w nowoczesnych kolejkach zmianę przechyłu toru z obrotem wokół tzw. osi serca (ang. heartline) położonej ponad torem, w przybliżeniu na wysokości serc pasażerów, zamiast wokół osi toru.
Przeciążenia podłużne pojawiają się, gdy pociąg jest wyhamowywany lub przyspiesza (launch coaster).
Intensywność kolejki zależna jest nie tylko od wielkości przeciążeń, ale także od ich długotrwałości. Wielkość przeciążeń wyrażana jest najczęściej w wielokrotności normalnego przyspieszenia ziemskiego (g). Każdy człowiek posiada indywidualny próg wytrzymałości na pionowe przeciążenia. U jednych ludzi podane wyżej objawy mogą pojawić się przy mniejszych przeciążeniach, niż u innych.
– stan po spożyciu alkoholu, zmęczenie, przegrzanie i odwodnienie organizmu – zmniejszają tolerancję na przeciążenia;
– wady i choroby serca – podwyższone tętno może doprowadzić do zaburzeń rytmu serca;
– tętniaki – w wyniku działania dużych przeciążeń i podwyższonego ciśnienia krwi może dojść do pęknięcia tętniaka;
– choroby kręgosłupa szyjnego – zwiększają ryzyko urazów, np. przy szybkich zmianach kierunku;
– wiek – dzieci oraz osoby w podeszłym wieku są mniej odporne na działanie przeciążeń i nie powinny korzystać z ekstremalnych kolejek;
– ciąża;
– niestandardowe gabaryty ciała – zbyt mały lub duży wzrost, nadmierna masa i wymiary ciała, czy brak niektórych kończyn, mogą utrudnić prawidłową pracę mechanizmów zabezpieczających przed wypadnięciem.
W latach 1994–2004 w Stanach Zjednoczonych, w wypadkach związanych z kolejkami górskimi, zginęło łącznie 40 osób, z czego 11 przypadków dotyczyło pracowników obsługi, natomiast 29 gości parku, w tym: 11 w związku z obrażeniami doznanymi w wyniku upadku lub kolizji i 18 w związku z problemami zdrowotnymi, które mogły być wywołane lub zaostrzone przez przejazd kolejką. Przy łącznej liczbie odwiedzin amerykańskich parków rozrywki wynoszącej w tych latach ok. 3,36 miliarda, prawdopodobieństwo poniesienia śmierci przez odwiedzającego park rozrywki jest niewielkie i wynosi ok. 1 do 116 milionów.
Do wypadku związanego z kolejką górską może dojść m.in. z powodu:
– awarii kolejki;
– zaniedbań ze strony pracowników obsługi;
– zaniedbań ze strony pasażera (niedostosowanie się do zasad bezpieczeństwa):
# próba poluzowania lub otwarcia zabezpieczeń;
# próba wstawania podczas jazdy;
# wejście na teren zamknięty kolejki i zderzenie z pociągiem;
# wnoszenie przedmiotów mogących wypaść podczas jazdy;
– problemów zdrowotnych utajonych lub znanych pasażerowi.
Obrót wokół osi toru (z prawej) oraz wokół tzw. heartline (po prawej).
Materiał pochodzi z:
– wikipedia.org
| Powrót do strony głównej |